Wat zegt het microbioom in een wond ons écht? Hoe gedraagt het micro-organismen zich in en rond de wond? Wat betekent het voor genezing of vertraging daarvan? Niet elke bacterie is per definitie een boosdoener. Aan de hand van recente inzichten kijken we naar de interactie tussen de patiënt, het exsudaat en de bacteriële flora. Welke rol speelt exsudaat in het transport van signalen, ontsteking en herstel? Wanneer is een wond geïnfecteerd, en wanneer is er sprake van kolonisatie? Deze presentatie van Harm Jaap Smit helpt zorgprofessionals om op een meer genuanceerde manier naar wonden te kijken – waarbij patiëntcontext en wondgedrag centraal staan in plaats van alleen de bacteriecultuur.

Drs. Harm Jaap Smit studeerde Biologie aan de Universiteit Utrecht, met specialisatie in moleculaire biologie. Hij heeft decennialange ervaring in de farmaceutische en medische hulpmiddelensector. Als voormalig CEO van The Woundcare Company en wetenschappelijk adviseur voor diverse organisaties, combineert hij praktijkkennis met biologische diepgang. Smit is betrokken bij nationale en internationale vakverenigingen zoals het NIBI en ECBA, en doceert over wondbiologie en systemische benaderingen van wondzorg. Hij is lid van de redactieraad van onder meer het Journal of Wound Care en International Wound Journal. Hij woont in Amersfoort.

Wonden zonder grenzen… Dit thema is zeker van toepassing op de diabetische voetproblematiek! Jaarlijks worden enkele duizenden amputaties uitgevoerd in Nederland ten gevolge van diabetische ulcera. Hoeveel precies? Dat weet niemand: er is geen registratie. Wel stijgt het aantal mensen met diabetes naar bijna 1,5 miljoen en worden ze steeds jonger. Een derde van hen krijgt in zijn of haar leven te maken met voetwonden, met dagelijkse klachten. En die wonden genezen moeizaam en komen vaak terug: 42% binnen een jaar en >65% binnen 3-5 jaar. Na een amputatie is de prognose slechter dan die van een gemiddelde patiënt met kanker. Na 5 jaar is zeker 65% overleden, in sommige studies zelfs 90%. Patiënten en zorgverleners worden er regelmatig moedeloos van. De therapietrouw is soms ver te zoeken en de pathologie is divers en complex.

Tijd voor een gamechanger, want amputaties zijn vaak te voorkomen! Zo tonen diverse wetenschappelijke onderzoeken aan dat (vroeg) ingrijpen leidt tot 50% meer wondgenezing, minder infecties en ziekenhuisopnames en 50% minder amputaties.

Hoe moeten we ingrijpen om amputaties te voorkomen? En hoe bereiken we de beste diabetische voetzorg in Nederland?

Dat, én meer, wordt besproken tijdens het Wondcongres 2025!

#ActAgainstAmputation #MeneerPootjes

Dr. Gwendolyn Cazander is vaatchirurg in Ikazia, Rotterdam, sinds 2016, en gepromoveerd op de onderliggende werkingsmechanismen van madentherapie in wondgenezing (2010, VU, Amsterdam). Sinds 2020 is ze organiserend bestuurslid en penningmeester van het International Symposium on Diabetic Foot (ISDF) en per 2024 medisch directeur van zorgonderneming Eurocept, met als doel om de nationale diabetische voetzorg te verbeteren en nieuwe diabetische voetklinieken ontwikkelen.

Zorgverleners richten zich op verbetering of instandhouding van de gezondheid van individuen of groepen. Veel zorgverleners zijn zich er echter nog onvoldoende van bewust dat deze zorg ook – onbedoeld – negatieve effecten heeft op het milieu en klimaat.

Als gevolg van CO2-uitstoot en vervuiling krijgt Nederland daarnaast vaker te maken met hogere temperaturen. Hierdoor zullen malaria en andere tropische ziekten hun intrede doen en extreme weersomstandigheden toenemen. Te denken valt aan hitte, droogte en extreme neerslag of overstromingen. Dit heeft gevolgen voor de fysieke en mentale gezondheid van kwetsbare groepen zoals ouderen, moeders en baby’s, chronisch zieken en mensen met een beperking.

De Nederlandse overheid pleit daarom voor een duurzamere gezondheidszorg. Er zijn in Nederland al meerdere initiatieven om de ecologische voetafdruk van zorginstellingen te verkleinen. In deze presentatie leert u hoe u als verpleegkundige, verpleegkundig specialist, physician assistant of operatieassistent een rol kan spelen in de transitie naar duurzame zorg om de ecologische voetafdruk te verkleinen. De actiegroep De Duurzame Verpleegkundige biedt hierbij een netwerk, informatiepunt en actieve werkgroepen om hier gezamenlijk mee aan de slag te gaan.

Als bestuurslid van netwerkorganisatie ‘De Duurzame Verpleegkundige’ is dr. Ellen Bakker actief in het informeren en betrekken van verpleegkundigen bij duurzame en circulaire zorg. Naast ecologische duurzaamheid houdt ze zich bezig met onderzoek naar duurzame inzetbaarheid; hoe leren we toekomstige zorgprofessionals grip te krijgen op hun eigen beroepsvitaliteit? Ze is als projectleider en onderzoeker betrokken bij diverse projecten zoals het ESCH-R project rondom circulaire ziekenhuizen, SPRiNG Vitale Zorgverleners en SPRiNG Vitale Start. Tussen haar onderwijs- en onderzoekswerk vindt voortdurend kruisbestuiving plaats; het onderwijs fungeert als proeftuin voor interventies en inspiratie voor onderzoek en onderzoek levert input voor evidence informed onderwijs.

Heiman Wertheim was betrokken bij een WHO missie in 2024 en 2025 in Oekraïne om het infectiebeleid aldaar te verbeteren. Hij vertelt er over tijdens dit congres.

Heiman Wertheim is hoogleraar medische microbiologie in het Radboudumc en voorzitter van de NVMM. Tevens is hij lid van de Beraadsgroep in de Gezondheidsraad. Zijn onderzoek richt zich op de preventie , diagnostiek en behandeling van infecties, waaronder resistente infecties, in gebieden met minder middelen.

Oscar van Waes bepreekt wonden ten gevolge van hoog-energetisch trauma (HET) waarbij o.a. de volgende punten aan de orde komen:

• Onderkennen van wonden bij hoog energetisch trauma (HET) vs laag energetische trauma (LET), verschil in benadering / behandeling

• Wonden ten gevolge van crush stomp vs scherp / penetrerend

• Debrideren (Debridement is het verwijderen van necrotisch (dood) weefsel, fibrineus beslag en ander wonddebris, dat de genezing van de wond tegengaat.)

• V.A.C. (Vacuüm Assisted Closure)

In 2000 is Oscar van Waes aan de Rijksuniversiteti Utrecht afgestudeerd. Tijdens zijn opleiding tot chirurg in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft, heeft hij 5 maanden als fellow gewerkt op trauma unit van de het Groote Schuur Hospital in Kaapstad. Sinds 2008 is hij werkzaam als militair chirurg in het Erasmus MC en participeert hij als militair chirurg in uitzendgebieden namens het Ministerie van Defensie. Tevens is Oscar Heli-MMT arts geweest van het Netwerk Acute Zorg Zuidwest.